• Home
  • Komentarz dot. sporu o ułaskawienie

Komentarz dot. sporu o ułaskawienie

13 stycznia 2024 Bartłomiej Michałowski Komentarz 2 min

Sporu na temat sądów w Polsce nie zakończy eskalacja siły, a jedynie znalezienie ROZWIĄZANIA POLITYCZEGO. Publikowanie kolejnych opinii prawnych nie wnosi nic nowego. Jeśli obecni politycy w Sejmie nie będą w stanie znaleźć takiego rozwiązania, trzeba będzie im podziękować i poszukać nowych, czyli zrobić nowe wybory. To jest standard w demokracji.

W przypadku prezydenckiego prawa łaski, FAKTY wyglądają w sposób następujący:    

W naszej tradycji konstytucyjnej prawodawca, gdy chciał ograniczyć prawo łaski wyłącznie do prawomocnie skazanych, dawał w konstytucji konkretne zapisy zawężające prawo stosowania łaski do tylko już skazanych. Zarówno:

  • Konstytucja 3 maja,
  • Konstytucja Królestwa Polskiego (Kongresowego) z 1815,
  • Konstytucja Marcowa z 1921,
    • <<Art.47 Prawo darowania i złagodzenia kary, oraz darowania skutków zasądzenia karno-sądowego w poszczególnych wypadkach przysługuje Prezydentowi Rzeczypospolitej.>>
  • Konstytucja Kwietniowa z 1935.
    • <<Art. 69. Prezydent Rzeczypospolitej władny jest aktem łaski darować lub złagodzić skazanemu karę, wymierzoną orzeczeniem prawomocnym, tudzież uchylić skutki skazania.>>

wyraźnie ograniczają prawo łaski do już skazanych.

Natomiast obecna Konstytucja z 1997 roku nie zastrzega, że akt łaski dotyczy tylko spraw zakończonych prawomocnym wyrokiem.

  • << Art. 139. Prezydent Rzeczypospolitej stosuje prawo łaskiPrawa łaski nie stosuje się do osób skazanych przez Trybunał Stanu.>>

Stosowanie prawa łaski przed prawomocnym skazaniem nie jest jakimś polskim wynalazkiem. W Europie ułaskawienie przed prawomocnym wyrokiem dopuszczają m.in. Austria, Macedonia i Węgry. W USA prezydent Ford ułaskawił byłego prezydenta Nixona zanim ten został skazany w związku z aferą Watergate (Watergate scandal – Wikipedia). W Izraelu prezydent Herzog ułaskawił wszystkich członków służb specjalnych, którzy dopuścili się samosądu i zabili porywaczy autobusu (Bus 300 affair – Wikipedia) – kilku ułaskawił przed skazaniem, a resztę ułaskawił przed postawieniem im nawet zarzutów.

Niestety w warunkach wielkiego sporu politycznego, który jest również emocjonalny, trudno o bycie apolitycznym. Sędziowie powinni się jednak starać bardziej niż inni obywatele. Wprowadzanie własnych interpretacji prawnych, sprzecznych z literą obowiązującej Konstytucji, może prowadzić nawet do zagrożenia wolności. A gdy nie ma wolności nie ma prawdziwego rozwoju

Trzecia dekada XXI wieku jest pełna wyzwań – wojna w Ukrainie, wojna na Bliskim Wschodzie, różne kryzysy w wielu państwach, a polscy politycy zajmują się problemami, które sami stworzyli. Zamiast inwestować w bezpieczeństwo Polski, strategiczne projekty infrastrukturalne, edukację oraz innowacyjne polskie firmy, tracimy czas i energię na kolejne, wzajemnie sprzeczne opinie prawne. Polscy decydenci nie dyskutują, jak zmniejszyć ryzyko energetycznego black out, jak najlepiej wykorzystać sztuczną inteligencję, czy jak zmieniać Unię Europejską, żeby zwiększyć jej zdolności przemysłowe i obronne. Zamiast tych tematów, tracimy bezcenny czas na dyskusje o neosędziach i neodziennikarzach. Wybrani politycy mają znajdować rozwiązania, a nie generować kolejne problemy.

Szukając rozwiązania politycznego dla polskiego wymiaru sprawiedliwości, warto też pamiętać, że w Polsce mamy 125 sędziów Sądu Najwyższego i 15 sędziów w Trybunale Konstytucyjnym, czyli 140 sędziówW Wielkiej Brytanii jest 12 sędziów Sądu Najwyższego (który też pełni rolę Trybunału Konstytucyjnego) na całą Wielką Brytanię. W Polsce mamy jeszcze 85 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Sądy Apelacyjne z 11 oddziałami. W Wielkiej Brytanii nie ma NSA, a dla całej Anglii i Walii jest jeden Sąd Apelacyjny, który liczy 39 sędziów. Ile jest wszystkich sędziów w sądach apelacyjnych w Polsce nie udało nam się ustalić. 

×