Instytut Sobieskiego we współpracy z Transparency International Polska przedstawia propozycję wprowadzenia nowej zasady ustrojowej Publicznego Wysłuchania.

Publiczne Wysłuchanie polega na otworzeniu procesu legislacyjnego na argumenty, opinie i ekspertyzy przedstawiane przez grupy obywateli, lobbies, ośrodki naukowe. Celem naszej propozycji jest ograniczenie korupcji oraz stworzenie pola debaty publicznej na której reprezentowane są interesy grupowe.

Manipulacja przy projektach ustaw („lub czasopisma”, „lub innych roślin”) przez ukryte grupy interesów leżała u źródeł najlepiej dotąd poznanej afery II RP. Złe prawo odzwierciedla ogół złych stron życia publicznego III RP: niekompetencję rządzących, siłę polityczno-biznesowych lobbies, korupcję, słabość instytucji obywatelskich, fasadowość demokracji.

Publiczne wysluchanie to koncepcja która w istotny sposób ograniczy te zjawiska.

Publiczne wysłuchanie (public hearing, auditions publiques, audizione pubblica), to możliwość przedstawienia swojego stanowiska przez obywateli, grupy interesów, środowiska eksperckie podczas procesu legislacyjnego. Publiczne wysłuchanie powinno być przeprowadzane w przypadku ważnych lub kontrowersyjnych ustaw. Zainteresowani przedstawiają swoje stanowisko podczas obrad danej komisji sejmowej, według procedury zapewniającej otwarty dostęp zainteresowanych, jawność obrad, pełne informacje na temat osób które promują swoje interesy, sporządzenie jawnego raportu i sprawny przebieg wysłuchania.

Celem publicznego wysłuchania jest dostarczenie ustawodawcy wszelkich argumentów i opinii oraz ograniczenie zjawisk korupcyjnych. Publiczne wysłuchanie zmusza lobbies do jawnego promowania swoich interesów i pozwala na zmierzenie się argumentów i interesów różnych stron. Publiczne wysłuchanie jest zgodne z polską konstytucją oraz odzwierciedla deklarowane w traktatach cele Unii Europejskiej. Jest instytucją sprawdzoną od lat w USA, oraz we Włoszech i Niemczech.