Pakty społeczne w Europie Zachodniej, czyli porozumienia zawierane między rządem, związkami zawodowymi oraz reprezentacją pracodawców, miały na celu głęboką reformę rynków pracy oraz poprawę finansów publicznych. Podstawowym celem, w warunkach ograniczania barier w handlu międzynarodowym i coraz większej internacjonalizacji współczesnej gospodarki, stały się od początku lat 80-tych efektywność i konkurencyjność międzynarodowa gospodarek europejskich. Te nadzwyczajne porozumienia, z których najbardziej znane są pakty przyjęte w Irlandii i Hiszpanii, różniły się w swojej istocie od tradycyjnego korporacyjnego modelu regulacji gospodarki.

Korporatyzm lat siedemdziesiątych został najbardziej rozwinięty w Niemczech i krajach Skandynawskich. Włączał reprezentację pracodawców oraz pracobiorców w proces tworzenia polityk gospodarczych państwa, wpisując te instytucje w formalną architekturę państwa. Rozwój korporatyzmu był ściśle związany ze wzrostem roli związków zawodowych, czego efektem było rozszerzenie się państwa socjalnego. Natomiast pakty społeczne podpisywane w Irlandii i Hiszpanii, a także w Holandii i Portugalii, będące reakcją na kryzys ekonomiczny przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, prowadziły do redukcji państwa socjalnego, a nie do jego powiększania, które stało się trwałą cechą korporacyjnego systemu dekadę wcześniej.

Fundamentem paktów była diagnoza, iż odpowiedzią na recesję, globalizację rynków finansowych, towarów i usług, na wysokie zadłużenie publiczne, deficyty budżetowe oraz bezrobocie powinien być wzrost konkurencyjności gospodarek europejskich. Warunkiem zaś konkurencyjności było i jest obniżenie kosztów pracy, stabilizacja wzrostu płac, ograniczenie inflacji oraz stopy procentowej.

Impulsem skłaniającym do poparcia paktów społecznych przez związki zawodowe, zarówno Hiszpanii i Irlandii, był narastający procesy osłabiania ich siły, z powodu znacznego bezrobocia, spadku członkowstwa i znacznego rozwarstwienia dochodów, które prowadziło do zróżnicowania interesów poszczególnych grup pracowników w przypadku Irlandii, a w przypadku Hiszpanii do spadku liczby członków oraz pozycji społecznej samych związków. Zgoda na neoliberalne reformy, forsowane przez rządy i pracodawców, wynikała zatem z kryzysu pozycji związków zawodowych, osłabionych pogorszeniem warunków gospodarczych w latach 80-tych.

Model paktów społecznych określony został jako konkurencyjny korporatyzm (Martin Rhodes), gdyż włączał reprezentacje pracodawców i pracobiorców do procesu przygotowywania polityk gospodarczych. Jednakże podstawowy cel porozumień odchodził w swojej istocie od korporacyjnego modelu głębokiej regulacji rynków w kierunku globalnej konkurencyjności gospodarek. Impulsami mobilizującymi rządy do zmian nie były tylko złe wskaźniki gospodarcze, lecz również zewnętrzne naciski ekonomiczne skłaniające do monetarnej integracji europejskiej.